ABD'nin 39. Başkanı Jimmy Carter, 100 yaşında hayatını kaybetti. Uzun yıllar süren kamu hizmetinin ardından, dünyanın dört bir yanından taziye mesajları yağdı. Eski başkanın vefat haberi, birçok ülkede derin bir üzüntü yarattı. Carter'ın mirası, sadece ABD tarihiyle sınırlı değil; küresel barış ve insan hakları için verdiği mücadeleyle de anılacak.

Jimmy Carter Kimdir?

James Earl Carter Junior, 1977-1981 yılları arasında ABD'nin başkanlığını yapmıştır. Nükleer mühendislik eğitimi alan Carter, 7 yıl boyunca deniz kuvvetlerinde görev yapmış ve nükleer denizaltı programında çalışmıştır. Daha sonra Georgia'da fıstık çiftçiliğiyle uğraşmış ve "fıstıkçı" lakabıyla tanınmıştır. Siyasete 1962 yılında atılan Carter, 1971-1975 yılları arasında Georgia Valisi olarak görev yapmıştır. 1976 seçimlerinde Gerald Ford'u yenerek başkan seçilmiştir. Görev süresi boyunca küresel petrol kriziyle mücadele etmiş, Afganistan'ın SSCB tarafından işgalini ve İran'da İslam Cumhuriyeti'nin kuruluşunu yaşamıştır. Mısır ve İsrail arasında Camp David Anlaşmaları'nı sağlayarak önemli bir diplomatik başarıya imza atmıştır. Ancak Tahran Büyükelçiliği rehine krizi ve ekonomik sorunlar, yeniden seçilmesini engellemiştir.

Başkanlık Dönemi ve Mirası

ABD başkanlığı dönemi, küresel petrol krizi ve yüksek enflasyon oranlarıyla damgalanmıştır. Afganistan'ın Sovyetler Birliği tarafından işgali ve İran'daki İslami Devrim gibi önemli uluslararası olaylar da Carter'ın başkanlığına denk gelmiştir. Ancak, Mısır ile İsrail arasında Camp David Anlaşmaları'nı sağlaması, önemli bir diplomatik başarı olarak kabul edilmektedir. Tahran Büyükelçiliği rehine krizi ise, başkanlık döneminin en büyük başarısızlıklarından biri olarak gösterilmektedir. Haber kaynakları, Carter'ın bu krizi çözmekte yetersiz kaldığını ve bu durumun 1980 seçimlerinde yenilgisinde etkili olduğunu vurgulamaktadır.

Nobel Barış Ödülü ve Sonrası

Başkanlıktan sonra aktif bir şekilde barış ve insan hakları için çalışmış, çok sayıda ülkede arabuluculuk yapmıştır. 2002 yılında bu çalışmaları nedeniyle Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştır. Kurduğu Carter Merkezi aracılığıyla, özellikle Afrika ülkelerinde sağlık sorunlarının çözümü için önemli projeler yürütmüştür. Gündemdeki konulara olan ilgisiyle tanınan Carter, Türkiye ile Ortadoğu'daki işbirliğinin artırılmasını savunmuş ve "Türkiye'nin alternatifi yok" ifadesini kullanmıştır. 2015 yılında beyin kanserine yakalandığını açıklamış, tedaviler görmüştür. Siyasi görüşlerini dile getirmekten çekinmeyen Carter, 2016 ABD başkanlık seçimleri öncesinde "Demokrasi öldü, artık oligarşi devri" şeklinde bir açıklama yapmıştır.